Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych w Białymstoku

Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych w Białymstoku to jedna z pierwszych w Polsce instalacji termicznego przekształcania odpadów w energię elektryczną i cieplną. Dzięki spalaniu objętość odpadów zmniejszana jest 15-krotnie, a ich masa po spaleniu zmniejsza się 3-krotnie.

Instalacja jest elementem kompleksowego systemu gospodarki odpadami obejmującego również:
- selektywną zbiórkę odpadów
- nowoczesną sortownię odpadów komunalnych.

Zmniejszanie objętości odpadów i produkcja energii

Do ZUOK trafiają zmieszane odpady komunalne z Białegostoku oraz sąsiadujących gmin. Unieszkodliwiane są tu również pozostałości pochodzące z procesu sortowania odpadów, których kaloryczność wynosi powyżej 6 MJ/kg i zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki nie mogą być one składowane.

ZUOK jest w stanie przetworzyć do 15 ton odpadów komunalnych w ciągu godziny, a więc do 120 tys. ton w ciągu roku. Dzięki zastosowanej technologii możliwe jest wytworzenie rocznie ok. 43 tys. MWh energii elektrycznej oraz ok. 360 tys. GJ energii cieplnej, która trafia do miejskiej sieci ciepłowniczej.

Ekologiczna spalarnia - bezpieczna dla środowiska

Obiekt wyposażony jest w instalację oczyszczania spalin (IOS), która powoduje, że ZUOK jest w pełni bezpieczny dla środowiska. Instalacja oczyszcza spaliny z tlenków azotu (NOx), kwaśnych zanieczyszczeń, metali ciężkich, dioksyn i fiuranów oraz pyłów. W efekcie emisja spalin jest na minimalnym poziomie, o wiele niższym od dopuszczalnych wartości określonych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie standardów emisyjnych z instalacji.

Spaliny są przez cały czas monitorowane przez służby spółki LECH oraz inspekcje ochrony środowiska.

W ZUOK w Białymstoku zastosowano też najnowocześniejsze rozwiązania, które powodują, że nieprzyjemne zapachy z hali wyładunku odpadów nie wydostają się na zewnątrz – dzięki wytworzonemu podciśnieniu są zasysane do wewnątrz budynku. Nie są więc uciążliwe dla otoczenia.

Budowa dofinansowana z funduszy Unii Europejskiej

Inwestorem jest spółka miejska LECH, której Miasto Białystok powierzyło realizację projektu „Zintegrowany system gospodarki odpadami dla aglomeracji białostockiej”.

Budowę zrealizowało konsorcjum firm: Budimex S.A. (lider konsorcjum), Keppel Seghers Belgium N.V. oraz Cespa Compania Espanola de Servicios Publicos Auxiliares S.A. Umowa przewidywała najpierw zaprojektowanie instalacji, a następnie budowę, która trwała 751 dni. 31 grudnia 2015 r., zgodnie z umową, nastąpiło przejęcie obiektu przez spółkę LECH od wykonawcy.

Całkowity koszt projektu „Zintegrowany system gospodarki odpadami dla aglomeracji białostockiej” wyniósł 393 mln zł netto, z czego budowa ZUOK w Białymstoku - 333 mln zł. Na realizację całego projektu spółka LECH pozyskała 210 mln zł ze środków Europejskiego Funduszu Spójności, w ramach Działania 2.1 Kompleksowe przedsięwzięcia z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi ze szczególnym uwzględnieniem odpadów niebezpiecznych Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. 164 mln zł pochodzi z pożyczki z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych w liczbach
• 120 tysięcy ton – tyle odpadów komunalnych może spalić rocznie ZUOK w Białymstoku
• 360 tysięcy GJ – energii cieplnej może wyprodukować rocznie ZUOK
• 43 tysięce MWh – energii elektrycznej może wyprodukować rocznie ZUOK
• 3,3 hektara – powierzchnia terenu zajmowanego przez zakład
• 43 metry – wysokość budynku, w którym znajduje się kocioł
• 50 metrów – wysokość komina
• 37 metrów - wysokość kotła

Nowoczesne rozwiązania proekologiczne

ODZYSK WODY - cała woda opadowa z terenu ZUOK (dachy, drogi, place) jest odzyskiwana i zużywana do procesu technologicznego – woda z miejskiej sieci używana jest na minimalnym poziomie – jedynie na potrzeby socjalne.

ODZYSK CIEPŁA – jedną z funkcjonalności kotła jest odzysk ciepła ze spalin powstających w procesie spalania odpadów. Odzyskane ciepło podgrzewa wodę krążącą w układzie wodno-parowym instalacji, która jest zamieniana w parę, a następnie trafia do turbogeneratora i w ten sposób wytwarzana jest energia elektryczna i cieplna
Dodatkowo odzysk ciepła uzyskiwany jest ze sprężarek powietrza pracujących w instalacji obiektu. W tym przypadku odzysk służy podgrzaniu wody używanej na terenie ZUOK do celów socjalnych.

WYKRYWANIE RADIOAKTYWNYCH ODPADÓW - przy wjeździe na teren ZUOK zainstalowany jest detektor radioaktywności, nie ma więc niebezpieczeństwa, że materiały radioaktywne trafią do instalacji.

OCHRONA PRZED NIEPRZYJEMNYM ZAPACHEM - zastosowano nowoczesne rozwiązania, które powodują, że nieprzyjemne zapachy z hali wyładunku odpadów nie wydostają się na zewnątrz – dzięki wytworzonemu podciśnieniu są zasysane do wewnątrz budynku. Nie są więc uciążliwe dla otoczenia.